Skip to content Skip to footer

30 di mei

DDen añanan ‘60 e situashon na Kòrsou no tabata benefisioso pa e pueblo. Un terser di poblashon tabata biba bou di liña di pobresa. Ora bo kompará e entradanan anual, por a konkluí ku 120 salarionan di e personanan den tòp tabata 80 biaha mas ku e salario di esnan bou liña di pobresa. Lógikamente ku e grupo ménos pudiente tabata kier a mira un kambio. Na Oropa movementunan bou di e generashon nobo a lanta ku tabata lucha kontra di inhustisia i desigualdat di klase sosial ekonómiko.

Studiantenan ku a studia na Hulanda a lanta e revista ‘Kambio’ ku nan a publiká entre 1965 ku 1968, tantu na Hulanda komo Kòrsou. For di e grupo kambio ta lanta un partido polítiko ku Papy Jesurun komo lider. Na 1966  e dosente Stanley Brown huntu ku otro dosente ta lanta e revista ‘Vitó’. Ku e revista aki nan kier a hasi e grupo ménos pudiente konsiente di nan situashon i stimulá nan pa mustra resistensia kontra di outoridatnan.

Nan tabata publiká den Vitó ku tin 10.000 persona desempleá den un total di poblashon aktivo di 50.000 persona. E suèldunan tabata muchu abou i ainda tabata tin na 1966 un kantidat di 14.000 persona sin tualèt òf konektá riba ret di awa den barionan manera Wishi, Buena Vista, Groot Kwartier.

Sindikatonan a kuminsá bira mas radikal

Sindikatonan tambe a kuminsá bira mas radikal. Tabata tin diferente sindikato i esun ku tabata enbolbí den e lucha pa 30 di mei 1969 tabata Algemene Havenarbeiders bou di liderazgo di  Wilson “Papa” Godett . De añanan 60 sindikatonan ta haña mas miembro, miéntras ku lei laboral i leinan sosial a keda malu. Amador Nita a skibi un buki ku el a publiká tokante e desigualdat entre empleadonan Oropeo i empleadonan Afro kurasoleño. Otro sindikatonan tambe tabata pidi pa nan haña mas partisipashon den proseso di desishon, suèldunan i kondishonnan di trabou mihó. Anto mas solidaridat pa ku esnan ménos pudiente. Tur e situashon nan aki a influensia e malkontentu bou di pueblo ku entre otro a resultá na e wèlga di 30 di mei. 

Pa skapa sèn

Pa skapa sèn, Shell  tabata traha huntu ku diferente supkontratista entre otro Wescar, Werkspoor Caribbean. Dia 6 di mei e CAO di empleadonan di Wescar lo a terminá. Wescar a kuminsá firma kontrato di trabou individualmente ku empleadonan. Dia 5 di mei e sindikato Curaçaose Federatie van werknemers (CFW) a disidí kuminsá ku wèlga. Dia 6 di mei 600 empleado a wèlga. Sindikato a bai negoshá ku Wescar pa un CAO nobo i nan a eksihí e mesun salario ku empleadonan di Shell. Nan no a yega na un akuerdo i dia 26 di mei nan a sigui ku e wèlga. Nan a haña sosten di e empleadonan di otro supkontratista. Nan a purba di enbolbí Gobièrnu den e konflikto, pero Gobièrnu no kier a intermediá.

30 di mei tabata tin 5000 wèlguista

Mainta dia 30 di mei tabata tin 5000 wèlguista ku a reuní na Post V. E lider di sindikato  Ong A Kwi a manda un delegashon fòrti pa pidi Gobièrnu un biaha mas pa intermediá. E lidernan di empleadonan di haf tambe tabata presente Papa Wilson Godett (1932-1995) ku Amador Nita(1921-1970) bisti den unifòrm di Fidel Castro. Papa Godett a manda e wèlguistanan pa marcha bai fòrti pa baha e gobièrnu.

E trio di Ong A Kwie, Godett i Nita a guia e multitut pa fòrti. E lema tabata “pan i rekonosementu”, “nos lo siña nan respetá nos”. E tabata un marcha pasivo, pero algun hóben desempleá a djòin e wèlguistanan i diferente insidente a surgi.  Na pòst V nan a sende un pick up na kandela, na a sende drùms di zeta na kandela, bòltu outo, intimidá employé Hulandes, nan a plumá e supermerkado Henderson i fruteria Nobrega. Bentana di un bus plùs bentana di Elga i Coca Cola nan a kibra. Nan Texas instruments nan a hasi daño plùs maltratá e mènedjer.

Seguidamente wèlguistanan a konfrontá polis. Papa Godett a bai kalma e multitut i bala di polis a alkans’é. Einan e multitut di wèlguistanan a sali for di man. Nan a zundra polis. Di 28 polis, 22 tabata heridá i no por a bai kontra di e multitut di wèlguista. Den Punda ku Otrobanda nan a sende diferente pakus na kandela i pluma.

Toke di keda

Gobièrnu a pidi sosten militar di Hulanda i marinier pa yuda ku órden públiko. Nan a introdusí un toke di keda di 19:00- 6:00. Militarnan a sera Punda ku Otrobanda. Entretantu e otro lider sindikal van der Loo a sigui negoshá ku Wescar ku Shell i Shell a disidí di bai di akuerdo ku e eksigensia nan di wèlguista.

Un konsekuensia di e wèlga tabata ku Gobièrnu a baha dia 5 di yüni 1969. Na su lugá a bini un kabinèt interino. Staten a ser disolvé pa traha lugá pa e Staten nobo. Na elekshon a partisipá Frente Obrero Liberashon 30 di mei (FOL). 

Mester a kuminsá tene kuenta ku e pueblo pober

E partido aki a ser lanta pa Papa Godett , Amador Nita i Stanley Brown. E lidernan di partido tabata bista bisti i pèchi  di Castro. E partido a haña 22,6% di votonan. Despues di 30 di mei sindikatonan a haña mas influensia riba polítika. Mester a kuminsá tene kuenta ku e pueblo pober, ku tiki skol i Afro kurasoleño. E suèldu mínimo a drenta na vigor i areglo di retiro.   

Pa mas informashon di 30 di mei